İstiklal Marşı Şairi Mehmet Akif
Yüzlerce üniversiteli gencin dikkat ve heyecanla takip etmiş olduğu bu tarihi konferans Türk Ocağı binasının tiyatro salonunda Sayın Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından verildi. Son üç çeyrek asrın hâdiselerini bizzat yaşayan büyük hatip: (Efendiler, Hanımefendiler, Aziz gençler! Bizim milli marşın kifayetsiz olduğu iddiasıyla değiştirilmek istendiğini duydum. Marşın kabul edildiği o günün havasını unutarak, bugünün havası içerisinde bu hususta bir karara varmak büyük bir hata olur.) Dedikten sonra, İstiklâl harbinin hangi şartlar altında ne şekilde cereyan ettiğini, İslam dininin, Türkleri nasıl ulvileştirip, olgunlaştırdığını ve birçok milletlere hayat hakkı tanıdığını göz yaşartan misalleriyle izah ile sözlerine devamla << Maarif vekili bulunduğum sıralarda Maarif vekâleti tarafından milli Marş için bir müsabaka açıldı. Bu müsabakaya yüzlerce şair katıldığı halde M. Âkif bir türlü müsabakaya iştirak etmiyordu; Fakat bu marşı ancak o yazabilirdi. Neticede ısrarımız üzerine (1) o da müsabakaya girdi. Vekâlet tarafından seçilen heyet, gelen şiirlerden üç tanesini intihap etti. Meclis, ancak bu marşlardan Mehmet Âkif’in marşını alkışlar arasında tam bir ittifakla Milli Marş olarak kabul etti. Çünkü en güzel Marş onunkiydi. Marş tarafımızdan meclis kürsüsünde bir kerre okunduktan sonra, Fazıl Paşa bir daha okunmasını rica etti. Bu sefer bütün mebuslar ayakta olduğu halde okuduğum marşı derin bir vecd içerisinde yeniden dinlediler. Bundan sonra Mehmet Âkif mükâfat olarak kendisine verilen 500 lirayı (Bugünün parası ile en az 20.000 lira) Orduya hediye ettiğini bildirdi. Burada hatibin sözü büyük bir alkış tufanı ile kesildi ve arka sıralarda oturan genç bir arkadaşın, marşın bir kerre de orada okunmasını rica ettiği duyuldu. Bütün dinleyiciler ayakta olduğu halde tarihi şahsiyetin ağzından milli Marş bir kere daha dinlenildi. Marş bitmiş; fakat alkışlar dakikalar geçtiği halde bir türlü dinmek bilmiyordu. Salonun bu hali cidden görülmeye değerdi. Kız erkek, bütün gençlik coşmuştu. Hem de Âkifin:
deyişi gibi coşmuştu. Artık gençliğin bu asil heyecanı karşısında bir kere daha marşı değiştirme arzusunu kim izhar edebilirdi? Nitekim bu anda gözlerinden yaşlar boşanan yaşlı hatibin: << Aziz evlâtlarım, çırpınan ellerinizle onların giriştikleri bu işi asla başaramayacaklarını isbat ettiniz. Millî Marş değiştirilemez. Şu anda atalarımızın ruhlarının aranızda bulunup sizleri tebcil ettiğini görüyor gibiyim >> dediği duyuldu.
1. Mehmet Âkifin müsabakaya iştirakini sağlamak için Hamdullah Suphi tarafından kendisine gönderilen mektup.
Pek Aziz ve Muhterem Efendim,
İstiklâl Marşı için açılan müsabakaya iştirak buyurmamalarınızdaki sebebin izalesi için pek çok tedbirler vardır. Zati üstadanelerinin matlup şiiri vücuda getirmeleri maksadın husulü için son çare olarak kalmıştır. Asil endişenizin icabettiği ne varsa hepsini yaparız. Memleketi bu müessir telkin ve tehyiç vasıtasından mahrum bırakmamanızı rica ve bu vesile ile en derin hürmet ve muhabbetlerimi arz ve tekrar eylerim efendim.
MEHMED AKİF İHTİFALİ İÇİN
Mehmed Akif de Namık Kemal gibi, ilk manzumelerinden sonra, ruhlarının kemal çağında, manzum bir şey söylemeğe hazır oldukları zaman yalnız vatanı söylemek için ağızlarını açan, sayıları pek az, o kadar az ki yalnız kendilerinden ibaret iki vatan şairimizden biridir.
İstiklal Marşı Ruhumuzun İfadesidir
Pazar günüydü... İzmir treninin gelmesi yaklaştığından bütün halk parktan istasyona doğru akmaya başladı. Gar bir anda hınca hınç dolmuştu.
Mahmut Goloğlu - Tek Partili Cumhuriyet
Milli Türk Talebe Birliği, ayrıca, aradan on yıl geçmiş olmasına rağmen, İstiklal Marşı’nın doğru dürüst söylenemediğini göz önünde tutarak, gençlerin toplu halde
""Şiir bitince tekrar okunmasını" bağırarak teklif etti. Şiir bir daha, bir daha... Tam dört defa okundu ve mebuslar ayakta dinlediler."
Dostlarım dinlemekle yetinmedim, o günlerde Ankara’nın savaş ve siyaset hayatının içine bir de sanat fırtınası düşmüştü. Meclisi, ordusu sağlam kurulan yeni devletimizin
İstiklâl Marşı Bütün Halka Öğretilecek
23 Nisan Bayramında Binlerce Genç Millî Marşımızı terennüm Edecek
ANADOLU'YA GEÇİŞ SEBEPLERİ
Bir edebiyatçı arkadaşımı Kalamış'ta ziyarete gitmiştim. Sonradan okul müdürlüğü yapan tanınmış öğretmen Hıfzı Tevfik'ti bu. Fuat Paşa arsası denen metruk bir bahçeden Dalyan tarafına dalgın yürüyorduk.
Hemşeri Göziyle
Bir millî marş bestesi için müsabaka tertip edildiğini gazeteler yazdılar. Bu müsabakaya şimdiye kadar hiç bir musikişinas iştirak etmemiş.
MEHMED AKİF
Ölümile memleketimizin fikir ve sanat adamlarının hayat ve şahsiyeti üstünde düşünmeğe davet eden Mehmed Akife, bu satırlarımla son vazifemi yapmak istiyorum.
